Η αυτάρκεια είναι ο μεγαλύτερος πλούτος.
Ο Σοφός,
ακόμα κι όταν περιοριστεί στα απαραίτητα,
ξέρει περισσότερο να δίνει παρά να παίρνει.
Τέτοιο θησαυρό αυτάρκειας
έχει ανακαλύψει.
Κακό πράγμα η ανάγκη.
Δεν είναι όμως διόλου αναγκαίο
να ζει κανείς υπό καθεστώς ανάγκης.
δεν τις φέρνουν τα μεγάλα πλούτη,
ούτε η πληθωρική δραστηριότητα,
ούτε οι εξουσίες, ούτε η ισχύς,
αλλά η αλυπία,
η πραότης των συναισθημάτων
και η ψυχική διάθεση,
που έχει αναγνωρίσει τα όρια
που έχει θέσει η φύση.
Μικροεμπόδια βάζει η τύχη στο Σοφό άνθρωπο.
Τα μεγαλύτερα και τα πιο σημαντικά ζητήματα
τα έχει διευθετήσει η λογική του,
και σ’ όλη του τη ζωή η λογική θα τα διευθετεί.
Μέγιστος καρπός της αυτάρκειας
είναι η ελευθερία.
Είναι ανόητο να ζητάει κανείς από τους Θεούς
αυτά που μπορεί ο ίδιος να εξασφαλίσει για τον εαυτό του.
Ο ρηχός άνθρωπος στην ευημερία αποχαυνώνεται,
και στη συμφορά καταρρακώνεται.
Ο πλούτος που μας αρκεί να ζούμε
σύμφωνα με τη φύση,
έχει τα όριά του και αποκτάται εύκολα.
Ενώ ο πλούτος που ζητά
η ανθρώπινη ματαιοδοξία,
χάνεται στο άπειρο.
Αν σε κάθε περίσταση δεν εναρμονίσεις
καθετί που κάνεις με τον σκοπό της φύσης,
αλλά στραφείς από τα πριν
σε κάποιο άλλο κριτήριο,
είτε για ν’ αποφύγεις,
είτε για να επιδιώξεις κάτι,
τότε οι πράξεις σου
δε θα συμφωνούν με τη λογική σου.
Ας ευγνωμονούμε την ευλογημένη φύση,
που όλα τα αναγκαία τα έκανε ευκολοαπόκτητα,
και τα μη αναγκαία, δυσκολοαπόκτητα.
Κανέναν δεν πρέπει να φθονούμε.
Τους καλούς ανθρώπους
δεν τους αξίζει ο φθόνος.
Κι όσο για τους κακούς, όσο καλύτερα τα πάνε,
τόσο περισσότερο αυτοκαταστρέφονται.
Ας μη χαλάμε αυτά που έχουμε,
με το να επιθυμούμε πράγματα που δεν έχουμε.
Αλλά ν’ αναλογιζόμαστε πως ότι έχουμε τώρα,
κάποτε ευχόμασταν να το αποκτήσουμε.
Η φωνή της σάρκας γυρεύει να μην πεινά,
να μη διψά, να μην ξεπαγιάζει.
Όποιος τα’ χει αυτά
και προσδοκά να τα διατηρήσει,
μπορεί να παραβγεί σ’ ευδαιμονία
ακόμα και με τον Δία
Όριο του μεγέθους των ηδονών,
είναι η εξάλειψη κάθε πόνου.
Όπου υπάρχει ηδονή,
και για όσο χρόνο συνεχίζει,
εκεί δεν υπάρχει σωματικός πόνος,
ούτε λύπη στην ψυχή, ούτε και τα δύο μαζί.
Έχουμε ανάγκη από την ηδονή,
όταν η απουσία της μας προξενεί πόνο.
Όταν δεν μας συμβαίνει αυτό,
δεν υπάρχει ανάγκη της ηδονής.
Γιατί το κακό δεν το προξενεί η ηδονή
που πηγάζει από τη φύση μας,
μα οι ορέξεις που σχετίζονται
με τις κούφιες ιδέες.
Ότι μας φέρνει ανυπέρβλητη χαρά,
είναι η απομάκρυνση ενός μεγάλου κακού.
Αυτή είναι και η φύση του αγαθού,
αν μπορεί κανείς να τη συλλάβει σωστά,
και να τηρήσει μία σταθερότητα.
Φτύνω το ωραίο
και τους κουφιοκέφαλους θαυμαστές του,
όταν το ωραίο,
δεν προσφέρει καμία ευχαρίστηση.
Αξίζει να τιμούμε το ωραίο και τις αρετές
όταν φέρνουν ηδονή.
Αν δεν φέρνουν ηδονή, άστα να παν στην ευχή.
Δεν είναι το στομάχι αχόρταγο,
όπως λένε οι πολλοί.
Αχόρταγη είναι η ψεύτικη ιδέα,
ότι το στομάχι δεν γεμίζει ποτέ.
Δεν ξέρω πώς να συλλάβω το Αγαθόν,
αν αφαιρέσω τις ηδονές της γεύσης,
αν αφαιρέσω τις σεξουαλικές ηδονές,
αν αφαιρέσω την ευχαρίστηση
των ακουσμάτων,
και την τέρψη που προσφέρει η θέα
μιας γλυκιάς μορφής.
Δεν είναι δυνατόν να μη φοβάται κάποιος,
που προκαλεί το φόβο.
Ο δίκαιος είναι ο πιο ατάραχος άνθρωπος,
ενώ ο άδικος, ζει γεμάτος ταραχή.
Αν κάποιος θεσπίσει ένα νόμο,
που δεν αποβαίνει προς όφελος
της κοινωνικής ζωής,
ο νόμος τούτος,
δεν έχει το φυσικό χαρακτήρα του δικαίου.
Από τα όσα θεωρούνται δίκαια,
σύμφωνα με το νόμο,
θέση, στο χώρο της δικαιοσύνης,
έχει εκείνο που αποδεδειγμένα ωφελεί,
όσον αφορά στις ανάγκες
των κοινωνικών σχέσεων.
Ναι μεν, έτσι όπως έχει διαιρεθεί η γη,
ο ένας έχει μία πατρίδα, και ο άλλος άλλη.
Όμως ο κόσμος μας αυτός,
περικλείεται σε μία περίμετρο,
κι έτσι μια πατρίδα έχουμε όλοι,
τη γη ολάκαιρη,
κι ο κόσμος είναι το κοινό μας σπίτι.
Το ανθρώπινο γένος,
μοχθεί πάντα μάταια και άσκοπα,
ξοδεύει τα χρόνια του σε μάταιες έγνοιες.
Γιατί οι άνθρωποι δεν κατάλαβαν,
πως η ιδιοκτησία, έχει το όριο της,
και ότι η απόλαυση της,
φτάνει μέχρις ενός σημείου.
Απ’ όλα τ’ αγαθά που παρέχει η Σοφία,
διασφαλίζοντας από κάθε άποψη
τον ευτυχισμένο βίο,
το μέγιστο είναι, η απόκτηση φίλων.
Μη σε απασχολεί τι τρως και πίνεις,
αλλά με ΠΟΙΟΥΣ τρως και πίνεις.
Να μην επιδοκιμάζεις
ούτε τους πολύ εύκολους στις φιλίες,
ούτε τους πολύ διστακτικούς.
Θα πρέπει ωστόσο να τολμάς,
να διακινδυνεύεις,
για χάρη της φιλίας.
Η γυναίκα σου περισσότερο
πρέπει να σε σέβεται,
κι όχι να σε φοβάται.
Δεν την πήρες για υπηρέτρια,
αλλά για σύντροφο στη ζωή.
