ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΒΑΤΑΜΣΑΚΑ, ΖΕΝ & ΣΑΜΚΥΑ ΓΙΟΓΚΑ («ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑ» 5 ΑΠΟ 7)

Διαλογισμός Αβαταμσάκα

Υπάρχει μόνο Μία Πραγματικότητα. Από Αυτή την Πραγματικότητα αναδύεται αυθόρμητα κάθε ύπαρξη, όλες οι υπάρξεις. Και με Αυτή την Πραγματικότητα ταυτίζεται κάθε ύπαρξη, όλες οι υπάρξεις.

Έτσι κάθε ύπαρξη είναι Αυτοπροσδιοριζόμενη, Αυτο-παραγόμενη (Αυθόρμητη), Εντελώς Ελεύθερη, Τελειωμένη.

Δεν υπάρχει τίποτα να πραγματοποιηθεί. Η ύπαρξη ταυτίζεται με την Πραγματικότητα ως ύπαρξη, αλλά και  κάθε λειτουργία της (φαινόμενο), συνείδηση, διανόηση, αντίληψη, ταυτίζεται με την Πραγματικότητα.

Όταν η ύπαρξη αντιλαμβάνεται ότι όλα ταυτίζονται, τότε δεν υπάρχει διάκριση ανάμεσα στην Πραγματικότητα και τα επιμέρους (ανάμεσα στο Νιρβάνα και το σαμσάρα).

Η ύπαρξη είναι Τελειωμένη, σε αρμονία με το Όλον, και τα επιμέρους με όλα. Όταν η ύπαρξη αυτοπεριορίζεται μέσα στην «ατομικότητα», όταν αρπάζεται από τον κόσμο των φαινομένων και απορροφάται σε αυτά (βισάγια), τότε νοιώθει αποχωρισμένη από το Όλον, σε σύγκρουση με τον κόσμο των φαινομένων, με τα φαινόμενα.

Ο Δρόμος προς την Πραγμάτωση, προς την Αλήθεια, προς την Πραγματικότητα είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα ταυτίζονται, ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στην Πραγματικότητα και το επιμέρους, τις λειτουργίες της ύπαρξης, τα φαινόμενα, τις καταστάσεις.

Αυτό σημαίνει να πάψουμε να κάνουμε διάκριση ανάμεσα στο Όλον και το επιμέρους, να πάψουμε να αρπαζόμαστε από τον κόσμο των φαινομένων σαν να ήταν κάτι διαφορετικό.

Η Αντίληψη της Ενότητας

της Πραγματικότητας έχει τρία στάδια:

Ευρεία Συνείδηση που απλώνεται σε όλο τον χώρο.

Άπειρη Συνείδηση.

Συνείδηση χωρίς ιδιότητες.

Έτσι σύμφωνα με την Σχολή Αβαταμσάκα

ο Διαλογισμός  πραγματοποιείται

ουσιαστικά σε δύο βαθμίδες:

1) Απόρριψη κάθε διάκρισης ανάμεσα στο Όλον

και το επιμέρους: τρία στάδια.

2) Φώτιση.

Διαλογισμός Ζεν

Στην σχολή Ζεν δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στην Νόηση και την δραστηριότητα, ή αλλιώς στην Κατάσταση της Φώτισης, και την κατάσταση των διαδικασιών-μορφών.

Όλα είναι Φώτιση. Δεν υπάρχει τίποτα να απορρίψουμε, πέρα από την άγνοια, τον «ύπνο».

Η Φώτιση είναι πάντα αιφνίδια.

Σαμκύα - Γιόγκα

Στο Σαμκύα-Γιόγκα η υπέρβαση της νοητικότητας γίνεται με την βοήθεια συγκεντρωτικών τεχνικών - Σαμγιάμα (Νταράνα-Ντυάνα-Σαμάντι). Το αποτέλεσμα της διαδικασίας ονομάζεται Σαμάντι.

(Νταράνα  σημαίνει συγκέντρωση. Ντυάνα είναι η ροή προσοχής.

Σαμάντι είναι η ικανότητα να ενοποιούμε την συνείδηση σε μία κατάσταση, και να την κάνουμε να διαρκεί χωρίς καμία αλλοίωση ή περίσπαση (για όσο διαρκεί ο Διαλογισμός).

Υπάρχουν Πέντε Βαθμίδες της Πραγμάτωσης:

    

Α) Στο επίπεδο της αίσθησης-αντίληψης, ανάλογα με το αντικείμενο του Σαμγιάμα οδηγούμαστε σε διάφορες ποικιλίες Σαμάντι.

Όταν το αντικείμενο είναι αντικείμενο της αίσθησης και η διαδικασία εποπτική, φτάνουμε στο Σαβιτάρκα Σαμάντι.

Όταν φτάσουμε στον πλήρη έλεγχο της διαδικασίας, τότε μπορούμε να αποσύρουμε την υποστήριξή μας από την διαδικασία. Η συγκεντρωτική διαδικασία αντιστρέφεται. Καθίσταται αδιάφορο αν το αντικείμενο υπάρχει ή δεν υπάρχει μέσα στο εποπτικό πεδίο.

Μπορούμε οποιαδήποτε στιγμή να απορρίψουμε το αντικείμενο από το εποπτικό μας πεδίο. Ουσιαστικά ο νους, η αντίληψη, κενώνεται, και φτάνουμε στο Νιρβιτάρκα Σαμάντι.

Όταν το αντικείμενο είναι αντικείμενο της αντίληψης και η διαδικασία διαισθητική, φτάνουμε στο Σαβικάρα Σαμάντι.

Όταν φτάσουμε στον πλήρη έλεγχο της διαδικασίας, τότε μπορούμε - όπως και στο προηγούμενο στάδιο - να αποσύρουμε την υποστήριξή μας από την διαδικασία. Η συγκεντρωτική διαδικασία αντιστρέφεται. Καθίσταται αδιάφορο αν το αντικείμενο υπάρχει ή δεν υπάρχει μέσα στο εποπτικό πεδίο.

Μπορούμε οποιαδήποτε στιγμή να απορρίψουμε το αντικείμενο από το εποπτικό μας πεδίο. Ουσιαστικά ο νους, η αντίληψη κενώνεται και φτάνουμε στο Νιρβικάρα Σαμάντι (Υπέρβαση του μάνας).

Β) Όταν είμαστε σε θέση να κατευθύνουμε την προσοχή μας, απορρίπτουμε τελικά τα αισθητικά και αντιληπτικά δεδομένα, και στρεφόμαστε στην ίδια την διανοητική διαδικασία.

Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με σταθερά αντικείμενα αλλά με διαδικασίες, με μία διεργασία, με μία ροή αντιληπτικών συμβάντων.

Εδώ η συγκεντρωτική τεχνική γίνεται επαγρύπνηση στην ροή της σκέψης, χωρίς παρεμβάσεις, χωρίς κράτημα κάπου. Αυτό που ενδιαφέρει είναι η ίδια η ροή.

Μετά από εξάσκηση το περιεχόμενο της σκέψης καθίσταται αδιάφορο. Είτε υπάρχει, είτε όχι είναι το ίδιο. Μπορεί λοιπόν να απορριφθεί. Ο νους κενώνεται και φτάνουμε στο Ανάντα Σαμάντι (Υπέρβαση του αχαμκάρα).

Γ) Στην συνέχεια στρεφόμαστε προς την ίδια την αντίληψη της ατομικής ύπαρξης, του περιβάλλοντός μας, των σχέσεων μας.

Η υπέρβαση της συνείδησης της ατομικής ύπαρξης ονομάζεται Ασμιτά Σαμάντι (Συνείδηση χωρίς εγώ, καθαρή νοητικότητα, Υπέρβαση του μπούντι).

Δ) Όλες οι προηγούμενες διαδικασίες είχαν κάποιο στήριγμα στο οποίο κατευθύνονται, το οποίο επεξεργάζονται και υπερβαίνουν. Σε όλες αυτές τις διαδικασίες διατηρείται η αντίληψη της ατομικής ύπαρξης.

Όλες οι ποικιλίες Σαμάντι που επιτυγχάνονται έτσι ονομάζονται Σαμπράτζνατα Σαμάντι (Σαμάντι με υποστήριγμα) ή Μπίτζα Σαμάντι (Σαμάντι με σπόρο - γιατί εμπεριέχουν τάσεις που μας παρασύρουν πάλι μέσα στην νοητικότητα). (Γιόγκα Σούτρα Ι, 17)

Όταν στρεφόμαστε προς την ίδια την νοητική δραστηριότητα (Γιόγκα Σούτρα Ι, 18) δεν υπάρχει κάποιο υποστήριγμα, διαλύεται η ίδια η νοητική δραστηριότητα, η αντίληψη της ύπαρξης μέσα στον σχετικό κόσμο και φτάνουμε στο Ασαμπράτζνατα Σαμάντι. (Αμπίζα Σαμάντι, Σαμάντι χωρίς Σπόρο).

Υπάρχουν τρεις ποικιλίες αυτού του σαμάντι που σχετίζεται με το ξεπέρασμα του Μαχάτ, της κοσμικής νόησης, στην τριπλή της δραστηριότητα σύμφωνα με τα τρία γκούνας (σάττβα, κενότητα, ράτζας, δραστηριότητα, τάμας, αδράνεια) που οδηγούν από ένα ανώτερο, ευρύτερο, παγκόσμιο εγώ, σε μία παγκόσμια συνείδηση,  σε μία «άδεια» συνείδηση και τελικά στην απελευθέρωση.

Ε) Η Επίτευξη της Καϊβαλγία (μόνωση) που ορίζεται ως η απελευθέρωση της Τσιττά από του να μετασχηματίζεται σε μορφές (βρίττις), οδηγεί σε μία κατάσταση πέραν του σχετικού κόσμου.  Αυτή είναι η πραγματική έννοια του Γιόγκα.

  

Πηγή: «ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑ»

(Από τον Κωνσταντίνο Προκοπίου)